Bereikbaarheid

 

  Inhoud
  Introductie
  Hemelsbreed, over de weg of in een grid
  Toepassingen
  Voorbeelden

bron: PC4 Reisweerstandentabel, ook gebruikt in Nederland van Boven en routes per pc4.

Introductie

De laatste jaren is er veel software beschikbaar gekomen om reisweerstanden te berekenen. Navigatiesystemen en (online) routeplannes zijn gemeengoed geworden. Bij deze toepassingen gaat het meestal om het berekenen van de reisweerstand van één herkomst lokatie naar één bestemmings lokatie, met als resultaat de afstand en reistijd van de kortste, snelste of eventuele alternatieve routes. In sommige van deze toepassingen kan ook de reisweerstand van één herkomst lokatie naar een instantie uit een set van bestemmings lokaties worden berekened, denk bijvoorbeeld aan de dichtsbijzijnde benzinepomp of parkeergarage.

De GeoDMS richt zich op het berekenen van reisweerstanden voor een groot aantal herkomst lokaties tegelijk naar een of meerdere instanties uit een set van bestemmings lokaties. Te denken valt bijvoorbeeld aan het berekenen van de afstanden van alle woningen in Den Haag naar de dichtsbijzijnde halte van het openbaar vervoer of de reiskosten van iedere cel van 250*250 meter in Suriname naar het dichstbijzijnde bebouwd gebied. Op basis van deze afstanden/reiskosten kunnen vervolgens bereikbaarheidsmaten worden berekend. Meer informatie hierover vindt u ook op onze Wiki (UK).

Naarmate het aantal herkomst en bestemmingslokaties groeit, wordt het belangrijker om efficiente algorithmes te gebruiken om de reisweerstanden te berekenen De GeoDMS is primair ontwikked om met grote hoeveelheden data snel te kunnen rekenen. De GeoDMS scoort dan ook zeer goed in benchmarks die de performance meten van dergelijke analyses. Zo kan met de GeoDMS binnen enkele minuten de afstanden worden berekend van ieder adres in Nederland (BAG) naar de dichtsbijzijnde basisschool over het totale wegennetwerk van Nederland (OSM).  

Hemelsbreed, over de weg of in een grid

De eenvoudigste manier om reisweerstanden te berekenen is hemelsbreed. Met een eenvoudige afstandsfunctie, gebaseerd op de Stelling van Pythagoras, kan de afstand tussen twee punten in een plat vlak worden berekend. Andere reisweerstandsmaten kunnen daar van worden afgeleid. Het voordeel van deze wijze van berekenen is de eenvoud, het nadeel is dat maten gebaseerd op hemelsbrede analyses voor personen vaak geen reëel beeld geven van de werkelijkheid, omdat ze geen rekening houden met de feitelijk at te leggen routes.

De GeoDMS kan reisweerstanden ook berekenen via een netwerk. In het domein van dergelijke analyses (gebaseerd op grafentheorie) wordt gesproken over knopen(nodes) en zijden/verbindingen(links). Zie de pagina: Netwerk Analyses voor meer informatie over de opbouw en het gebruik netwerken in de GeoDMS. Verschillen in afstanden hemelsbreed en over de weg worden hier nader beschreven. 

In toepassingen waar met grids gerekend wordt, zoals bij Land Use Modelling, worden bereikbaarheidsmaten op basis van gridlokaties uitgerekend. Zie hiervoor de OperatorGroep Grid, met name de functies: potential, proximity en griddist.

Toepassingen

Zowel in Land Use Modelling toepassingen met de Ruimtescanner/EuClueScanner als in toepassingen van de KansenVerkenner/WoonZorgWelzijn Verkenner spelen bereikbaarheids analyses een belangrijke rol, om vragen te beantwoorden als:

Hoe bereikbaar zijn infrastructuur, aantal banen, aantal inwoners, als onderdeel van een maat voor de geschiktheid van grondgebruikstypes?

Waar liggen geschikte gebieden voor WoonServiceGebieden of KindVriendelijke Wijken, mede gebaseerd op loopafstanden naar relevante voorzieningen?

Kiezen leerlingen voor de school in de buurt of voor een verder afgelegen school? Gerelateerd aan deze analyse kan inzicht gegeven worden in de verzorgingsgebieden van scholen en (loop)routes van leerlingen van huis naar school.

Wat zijn geschikte lokaties voor nieuwe voorzieningen zoals Centra voor Jeugd en Gezin (CJG)?

Welke voorzieningen kunnen gesloten worden, waarbij het verlies aan bereikbaarheid wordt geminimaliseerd?

Wat is de afstand van ieder pc4 gebied naar ieder pc4 gebied? Hiervoor kunnen reisweerstandtabellen worden berekend.

Voorbeelden

1. Afstandsanalyses voor Scheveningen Vierkwart, zie  op deze pagina: download Verkenner deel 2, aanbod wonen, zorg, welzijn voor afstandskaarten naar meerdere voorzieningtypes. Een deel van deze kaarten is ook beschikbaar via een Google Earth presentatie.
2. Afstanden over de weg van ieder pand uit de BAG naar de dichtsbijzijnde basisschool. De resultaten zijn beschikbaar gesteld aan EduGIS en hier te bekijken.
3. Toegenomen bereikbaarheid van het Surinaamse binnenland door de aanleg van nieuwe infrastructuur.
4. Toegenomen relatieve bereikbaarheid van Amsterdam door de aanleg van historische spoorlijnen, project uitgevoerd door het SPINlab VU.
5. Reisweerstandtabel met reistijden van ieder PC4 gebied naar ieder PC4 gebied op basis van het OpenStreetMap netwerk.